Depremler ve İnsanın Sorumluluğu: Tedbir mi, Kader mi?
Depremler, doğal afetler arasında en yıkıcı olanlardan biridir. Özellikle coğrafi konumu itibarıyla deprem kuşağında yer alan ülkelerde, bu olaylar sık sık gündeme gelir ve derin izler bırakır. Depremlerin ardından yaşanan acılar, kayıplar ve yıkımlar, insanları bu felaketlerin anlamı üzerine düşünmeye sevk eder. Bu noktada, "Deprem Allah'ın takdiri midir?" sorusu sıkça sorulur. Ancak bu soruya cevap ararken, İslam'ın temel prensiplerini ve Kuran-ı Kerim'in öğretilerini doğru anlamak büyük önem taşır.
Depremler ve İlahi İrade
İslam inancına göre, Allah (c.c.) her şeyin yaratıcısıdır ve evrende olan her şey O'nun bilgisi ve iradesi dahilindedir. Ancak bu, depremlerin doğrudan Allah'ın insanlara ceza vermek veya acı çektirmek için gönderdiği bir araç olduğu anlamına gelmez. Kuran-ı Kerim'de Allah, insanların başına gelen musibetlerin kendi elleriyle işledikleri yüzünden olduğunu belirtir:
**"Başınıza gelen herhangi bir musibet, kendi ellerinizle işledikleriniz yüzündendir. Allah, birçoğunu da affeder." (Şura Suresi, 42:30)**
Bu ayet, insanların yaptıkları hataların, yanlışların ve ihmallerin sonuçlarıyla yüzleşmek zorunda kalabileceğini ifade eder. Depremler, doğal bir olaydır ve yer kabuğunun hareketleri sonucu meydana gelir. Ancak insanların bu doğal olaylara karşı aldıkları tedbirler veya aldırmadıkları önlemler, sonuçların şiddetini belirler. Örneğin, deprem yönetmeliğine uygun inşa edilmeyen binalar, denetimsiz yapılaşma ve afet bilincinin eksikliği, depremlerin yıkıcı etkisini artırır.
Allah'ın Merhameti ve Kötülük Kavramı
Allah, Kuran-ı Kerim'de kendisini "Rahman" ve "Rahim" olarak tanıtır. Yani O, sonsuz merhamet sahibidir ve kullarına asla zulmetmez. Kötülük, insanın iradesiyle yaptığı hatalar veya doğal düzenin bir parçası olan olayların sonucudur. Allah, insanlara akıl ve irade vererek onları sorumlu kılmıştır. Bu sorumluluk, doğal afetlere karşı tedbir almayı da içerir.
Depremler, Allah'ın insanlara acı çektirmek için gönderdiği bir araç değil, doğal düzenin bir parçasıdır. Ancak insanlar, bu doğal olaylara karşı hazırlıksız yakalandıklarında veya tedbir almadıklarında, sonuçları daha ağır olur. Bu durum, insanın sorumluluğunu hatırlatır.
Tedbir ve Tevekkül Dengesi
İslam, insanlara hem tedbir almayı hem de Allah'a tevekkül etmeyi öğütler. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), "Deveni bağla ve Allah'a tevekkül et" hadisiyle bu dengeyi en güzel şekilde ifade etmiştir. Yani, insan üzerine düşen görevleri yerine getirmeli, tedbirlerini almalı ve ardından Allah'a güvenmelidir.
Depremler karşısında da aynı prensip geçerlidir. Deprem yönetmeliklerine uygun binalar inşa etmek, afet eğitimleri almak, acil durum planları hazırlamak ve toplumu bilinçlendirmek, alınması gereken tedbirlerdir. Bu tedbirler alındıktan sonra, geriye tevekkül etmek kalır. Çünkü insan, doğa olaylarını tamamen kontrol edemez, ancak hazırlıklı olarak sonuçlarını hafifletebilir.
Sonuç
Depremler, doğal bir gerçekliktir ve insanların bu gerçekliği kabul ederek tedbir almaları gerekir. İslam, insanlara sorumluluklarını hatırlatır ve hem dünya hem de ahiret için çalışmayı öğütler. Depremlerin yıkıcı etkileri, insanların ihmalleri ve yanlışlarıyla artar. Bu nedenle, toplum olarak afet bilinci geliştirmek, yapılaşmada standartlara uymak ve eğitimli bir toplum olmak büyük önem taşır.
Allah'ın merhameti sonsuzdur ve O, kullarına asla zulmetmez. Depremler karşısında alınacak tedbirler, insanın sorumluluğunun bir gereğidir. Tedbiri aldıktan sonra, geriye tevekkül etmek ve Allah'ın adaletine güvenmek kalır. Unutmayalım ki, musibetler bazen insanların hatalarının bir sonucu, bazen de imtihanın bir parçasıdır. Önemli olan, bu süreçte doğru davranmak, adaletli olmak ve merhametle hareket etmektir.
**"Şüphesiz Allah, adaleti, iyiliği, akrabaya yardım etmeyi emreder; hayâsızlığı, fenalığı ve azgınlığı yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt verir." (Nahl Suresi, 16:90)**
